Pirinç Metal Kaç TL? Ankara’dan Bir Fiyat Hikâyesi
Ankara’da büyüyüp de fiyatlara merak sarmamak zor. Hava gri, sohbetler ciddi ama herkesin cebinde bir hesap makinesi var sanki. Ben de 25 yaşında, ekonomi okumuş ve veriyle uğraşmayı seven biri olarak, günlük hayatın içinden fiyatları kurcalamayı seviyorum. Bir gün Ulus’ta yürürken, eski bir dükkânın önünde kulak misafiri olduğum bir cümleyle her şey başladı: “Abi pirinç metal kaç TL olmuş, haberin var mı?”
İşte o an kafamda hem tablolar açıldı hem de çocukluk anıları. Çünkü pirinç metal sadece bir fiyat değil; biraz sanayi, biraz hatıra, biraz da geçim meselesi.
Çocuklukta Pirinç: Parlak Bir Merak
Çocukken dedemin evinde pirinç kapı kolları vardı. Sürekli parlatılırdı, “kararmasın” diye tembih edilirdi. O zamanlar pirincin bir metal olduğunu bile bilmezdim; sadece parlak ve ağır bir şeydi. Yıllar geçti, ekonomi okuduk, metallerin arz-talep dengelerini, küresel emtia piyasalarını ezberledik. Ama pirinç metal hâlâ bana o kapı kolunu hatırlatıyor.
Bugün “Pirinç metal kaç TL?” sorusu, nostaljiden çok daha fazlasını ifade ediyor. Hurdacıdan sanayiye, atölyeden ihracata uzanan bir fiyat zinciri var.
Pirinç Metal Kaç TL? Veriler Ne Diyor?
Rakamlarla konuşmayı seviyorum ama kuru kuruya değil. Türkiye’de pirinç metal fiyatları genelde hurda piyasası üzerinden takip ediliyor. Ankara’da Sincan, Ostim ve İvedik gibi sanayi bölgelerinde fiyatlar günlük hatta saatlik değişebiliyor.
Genel piyasa verilerine bakıldığında, pirinç metalin kilosu; saflık oranına, karışımına ve piyasa koşullarına göre değişiyor. Sarı pirinç, kırkambar pirinç ya da talaş pirinç gibi türler arasında ciddi farklar var. Ekonomi okumuş biri olarak şunu net söyleyebilirim: tek bir “sabit fiyat” yok. O yüzden “Pirinç metal kaç TL?” sorusunun cevabı her zaman küçük bir dipnotla gelir.
Bir Grafik Yetmez, Sahaya İnmek Gerek
Geçen yıl bir veri çalışması için Ostim’de birkaç esnafla sohbet ettim. Biri 30 yıllık hurdacıydı. Bana şunu dedi:
— Grafiklere bakma evlat, Londra’da bakır düşerse burada pirinç de düşer.
Haklıydı. Pirinç, bakır ve çinko alaşımı olduğu için küresel bakır fiyatları doğrudan etkiliyor. Londra Metal Borsası’ndaki dalgalanma, birkaç gün içinde Ankara’daki tartıya yansıyor.
İş Hayatından Bir Sahne: Excel ve Çay Lekesi
İlk işimde, küçük bir üretim firmasında maliyet analizi yapıyordum. Bir gün patron masama geldi:
— Pirinç parça maliyetleri artmış, neden?
Excel açık, çay bardağı yanımda. Anlattım: emtia fiyatları, döviz kuru, tedarik zinciri. Ama aslında olay çok basitti. Pirinç metal kaç TL olmuşsa, nihai ürün de ona göre pahalanıyordu.
O gün şunu fark ettim: Bu fiyat sorusu sadece hurdacının değil, üreticinin, mühendisin ve hatta son tüketicinin sorusu.
Ankara Sokaklarında Fiyatın Gerçek Yüzü
Ankara insanı pazarlığı sever ama gerçekçidir. Ulus’ta bir hurdacıyla konuşurken duyduğum şu cümle çok tanıdık geldi:
— Abi herkes soruyor pirinç metal kaç TL diye ama kimse neden arttığını sormuyor.
Aslında artışın sebepleri belli: döviz kuru, küresel talep, enerji maliyetleri. Ekonomi okurken kitapta okuduğumuz her şey, burada birebir yaşanıyor.
Pirinç Metal Kaç TL? Sorusunun Arkasındaki İnsanlar
Bu sorunun arkasında sadece yatırımcılar yok. Eline üç beş kilo hurda pirinç alıp satan insanlar var. Bir tanesiyle sohbetimde şöyle dedi:
— Ay sonunu getirmek için bakıyorum fiyatlara, borsa falan bilmem.
İşte veriyle hayatın kesiştiği yer tam burası. Resmî raporlar, istatistik tabloları önemli ama sokaktaki insanın hikâyesi olmadan eksik kalıyor.
Bir Fiyattan Daha Fazlası
Bugün biri bana “Pirinç metal kaç TL?” diye sorduğunda, sadece bir rakam söylemek içimden gelmiyor. Ankara’nın sanayi kokusunu, dedemin kapı kolunu, Excel dosyalarını ve hurdacı sohbetlerini de eklemek istiyorum.
Çünkü pirinç metalin fiyatı; geçmişle bugünü, veriyle hayatı birleştiren küçük ama anlamlı bir gösterge. Ve ben, Ankara’da yaşayan sıradan bir genç olarak, bu sorunun peşinden gitmeye devam ediyorum.